Dit bericht verscheen eerder op www.stukjesgeluk.nl
We leren allemaal veters strikken, neuzen snuiten, lezen en rekenen, maar er wordt ons (meestal) niet geleerd om vanuit het hart met onze emoties om te gaan. Dat roept vaak juist veel angst op. De angst voor alle emoties die we diep binnen in ons ervaren, maar waar we niet geleerd hebben mee om te gaan.
Daarnaast kan het zijn dan we gevoelens vaak verwarren met emoties. Maar het zijn verschillende gewaarwordingen.
Het verschil tussen emoties en gevoelens
Emoties zijn gekoppeld aan je automatische, standaard reacties (patronen), en je patronen zijn gekoppeld aan je denken. Je maakt dan keuzes vanuit wat je denkt dat goed of fout voor jou is, gebaseerd op de emoties angst, boosheid of verdriet. Deze emoties zijn door prikkels in de buitenwereld geactiveerd en raken jouw persoonlijkheid. Het zijn golfbewegingen.
Daarna ga je erover nadenken en ontstaat er een gevoel over. Dit is een minder sterke emotie en ontstaat langzamer maar blijft langer aanwezig.
Nog dieper: naar de kern
Er is echter nog een diepere laag in gevoel. Dit gevoel gaat over wat je in je diepste zelf voelt, maar wat je vaak door je patronen niet kunt en/of durft te uiten. Iedereen kent wel; het gevoel dat je iets weet, maar je weet niet waar het vandaan komt. Dit gevoel komt uit je innerlijke wijsheid. Wat zegt je intuïtie? Wat zegt je hart? Wanneer je deze gevoelens ervaart, ben je aangesloten met je kern.
Het hoort bij de mens om dingen die we niet kennen, te willen begrijpen. Gevoelens zijn volgens ons ratio heel ongrijpbaar, onberekenbaar. Het ratio kan daarom allerlei begrenzingen oproepen om maar niet naar het gevoel toe te hoeven gaan. Terwijl alles in het leven een dualiteit in zich draagt en dus een negatieve en positieve kant heeft. Dat geldt ook voor emoties.
Wanneer we geen inzicht hebben in de ‘positieve’ kant van emoties, dan blijven we deze emoties vanuit veroordeling bekijken en bestempelen we de emotie als ‘fout’ en ‘lastig’. We zullen de emotie dan misschien onderdrukken of er van weggaan, maar daarmee lopen we ook van onszelf weg.
Deze benadering van emoties scheidt ons verder af van onze authenticiteit/ oorsprong en zet onze overlevingsmechanismen aan het werk.
Emoties de machtsdriehoek (overlevingsmechanismen)
Als je niet geleerd hebt om op een verbindende manier met je emoties om te gaan, is de kans groot dat je terugvalt op de machtsdriehoek om met je emoties om te gaan: vanuit almacht, onmacht, of vanuit de machtsstrijd.
- De almacht onderdrukt een emotie, zet zich erboven en gaat er absoluut de verbinding niet mee aan. Dit betekent dat de emotie genegeerd wordt en het verhaal dat erbij hoort niet gehoord.
- Het slachtoffer (de onmacht) verdwijnt in de emotie, wordt overspoeld door de emotie, wórdt de emotie. Door te veel aandacht voor dit ene aspect wordt het grote plaatje vertroebeld: het verhaal kán zich dan niet laten horen.
- De machtsstrijd vecht met de emotie. De verwoede strijd wie er gelijk heeft, wie er beter is, wie het bij het juiste eind heeft. In het heetst van de strijd is geen ruimte om naar het verhaal te luisteren.
Waar dient een emotie voor?
De boodschap van de emoties blijft nog echter altijd: “Er is een gedeelte in jou dat zijn waarde nog niet kent en dat verbonden wil worden met die waarde: waardevol, liefdevol en krachtig zijn.”
‘Donkere’ emoties zijn juist de wegwijzers naar delen in onszelf waar we nog niet helemaal duidelijk kunnen voelen wat onze echte waarde is. Door te leren om contact te maken met onze emoties, er naar ze te luisteren en zonder oordeel te kijken, ontdekken we welke eigenschappen elke emotie precies inhoudt en hoe deze eigenschappen ons kunnen dienen.
Op deze manier omgaan met emoties zorgt ervoor dat we juist naar onze waardevolle kern toekeren en geeft ons de kans om de verbinding aan te gaan met wie we werkelijk zijn.
Luisteren naar je emoties
Een emotie is dus niet lastig, maar heeft altijd een verhaal te vertellen. Het brengt ons een boodschap. Het is een vriend in plaats van een vijand. Het vraagt van ons om niet te (ver-) oordelen, maar neutraal te kijken en te luisteren. Emoties zijn als een spiegel. Als we erin kijken, krijgen we een helder beeld van wat er binnenin ons gebeurt.
Het laat ons bijvoorbeeld zien dat we een gevoel hebben gekregen dat we niet gehoord of gezien zijn voor wie we werkelijk zijn. We voelen ons minderwaardig op een bepaald vlak. Echter worden we volwaardig geboren en dat verdwijnt nooit.
De situaties die je meemaakt in je leven, kunnen je doen geloven dat je niet van waarde bent. Daardoor laat je de verbinding met je eigenwaarde los. Maar je eigenwaarde wacht rustig tot het weer gevonden wordt. De emotie zal je hierbij een handje helpen:
het dienst als wegwijzer en brengt je terug bij je volwaardige kern.
Hoe doorbreek je de machtsdriehoek?
Wees je eigen beste vriend(in) door zonder oordelen er in aandacht voor jezelf te zijn zodat je kunt benoemen wat er werkelijk aan de hand is. Benoem je eigen emoties en luister vooral naar het verhaal onder de emotie, zodat je bewust wordt van het gevoel waar het mee te maken heeft.
Accepteren dat emoties bij het leven horen en ontdekken dat emoties een functie hebben, leidt tot leven in vrijheid en je gelukkig voelen.
Emoties kunnen vaak in de weg zitten om te vertellen wat er precies aan de hand is. Op zo’n moment zijn we de emotie geworden. De emotie neemt het van ons over en we hebben er geen leiding meer over.
Maar:
We zijn de emotie niet.
We hebben een emotie.
Zoek rust, creëer stilte
Soms, als je wilt oefenen naar je gevoel te luisteren, zegt het hoofd je dat je die oefeningen alleen
vanuit de veiligheid van het hoofd mag doen en probeert het de controle te grijpen. Dan verloopt het
oefenen echter vaak moeizaam en kan het zijn dat je het opgeeft.
Als je moeite hebt om te voelen hoe het voor je voelt, sluit dan eens je ogen. Je wordt dan even niet afgeleid door alles om je heen. Vraag aan je hoofd of het de komende minuutjes even stil wil zijn, zodat je naar andere dingen kunt luisteren.
Om je hoofd stiller te maken, kun je eerst waarnemen hoe het met je lichaam is. Voel je ergens warmte of koude? Voel je je bloed ergens stromen? Voel je je hartslag ergens kloppen? Voel je ergens de beweging van je ademhaling?
Geef je zelf toestemming om verder te voelen, dieper te voelen. Volg je gevoel en geef je daaraan over. Je gevoel zal je leiden. Voel je ergens blijdschap? Vreugde? Verdriet? Boosheid? Tevredenheid?
Ook al is wat je voelt maar heel klein, je kunt er altijd contact mee maken. Op het moment dat je er contact mee maakt, kun je je voorstellen dat het gevoel groter wordt. Het lukt meestal als je er niet bij gaat denken. Als je gaat denken, kan je denken weer voor begrenzingen zorgen.
Wanneer je je gevoel volgt, mag je hoofd je helpen om je gevoel op een rijtje te zetten. Zo werken je gevoel en je hoofd samen en in verbinding. Je gevoel en hoofd zijn beiden belangrijk, vanuit de juiste volgorde.
De volgende vraag zou kunnen zijn: wat is het verhaal onder je emotie of je gevoel? Wat wil het je vertellen?
Steeds dichter bij jezelf
Hoe beter je jezelf leert kennen en hoe meer duidelijkheid je over je kwaliteiten én je beperkingen hebt, des te beter kun je jezelf authentiek leiding geven. Ik noem het ook wel zelfmanagement.
We kunnen de situatie niet veranderen. We kunnen een ander niet veranderen. Wat we wel kunnen veranderen, is ons eigen gedrag, onze keuzes, hoe we zelf met iemand of met een situatie omgaan.
Authentieke kracht betekent dat we – wat er ook gebeurt – rechtop blijven staan, dichtbij onszelf. Dat we om kunnen gaan met wat de situatie ons brengt. We zien de realiteit onder ogen. We beseffen dat we tegelijkertijd krachtig én kwetsbaar zijn.
Volg je hart & gevoel, maar neem je hoofd met je mee. Zo ontstaat balans tussen hoofd, hart en gevoel.